Matnli masalalar

Baliqchi tumani XTMFMTvaTE bo'limi 15-umum ta’lim maktabining matematika o’qituvchisi Anapiyayev Foziljonning  VII-VIII-sinfda  Algebra fanidan qiyin o’zlashtirilgan mavzulardan bir soatlik 

 dars ishlanmasi

I. Mavzu: Matnli masalalar yechish

II. Darsning maqsadi: a) Ta’limiy maqsad: O’quvchilar olgan nazariy bilim, ko’nikma va malakalarini  mustaxkamlash;

                                   b) Tarbiyaviy maqsad. O’quvchi shaxsini kamol toptirish

                                   v ) Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchilarni matni masalalar yechish haqidagi tushunchalarini  rivojlantirish                                          

Darsning usuli: Amaliy mashg’ulot

 III. Darsning jihozi: 1. “VII-VIII-sinf Algebra” darsligi.

                                 2.   Ko’rgazmali qurollar,tarqatma materiallar , bo’r va yozuv taxtasi                                

IV. Darsning rejasi:

1.O’tilgan mavzuni takrorlash uchun 5 ta kartochkada savollar yozilgan materiallar tarqatilib ularga javoblar olinadi

2. Yangi darsni bayon qilish.

V. Darsning borishi: a) Tashkiliy davr. O’quvchilarning davomatini aniqlab ,sinf va o’quvchilar  tozaligiga e’tibor beriladi;

                                 b) O’tilgan mavzuni takrorlash uchun tarqatma materialdan foydalanaman.

                                 v) Yangi mavzuni tafsilotlari

O’tilgan mavzuni takrorlash uchun 5 ta kartochkada yozilgan savollarni   o’quvchilarga tarqataman va

ularga javoblar olaman .

Mavzuni o’rganish natijasida o’quvchilar egallashlari lozim bo’lgan

Bilimlar:

- matni masalalar nimaligini bilish;

- matnli masalalarni yechish nimaligini bilish;

Ko’nikmalar:

- matni masalalarga matematik ifoda tuza  olish;

- tuzilgan ifodani yecha  olish;

- masala javobini to’g’ri yoza  olish

Yangi mavzuni bayoni:

Algebra VII-sinf “O’zingizni tekshirib ko’ring” 3-m Bolalalar oromgohi uchun 10 ta shahmat va 15 ta koptok sotib olindi.Bitta shahmat a so’m, bitta koptok b so’m turadi. Jami xarid uchun qancha pul to’langan?

Yechish: 10a+15b bo’ladi

101-m 1) O’quvchi bir son o’yladi. Agar uni 4 ga ko’paytirilsa, ko’paytmaga esa 8 soni qo’shilsa va hosil bo’lgan yig’indini 2 ga bo’linsa, u holda 10 hosil bo’ladi. O’quvchi qanday sonni o’ylagan?

Yechish: Ifoda tuzamiz  O’quvchi o’ylagan son   x bo’lsin u holda (x.4+8):2=10 tenglama hosil bo’ladi. Tenglamani yechamiz.

x.4+8=10.2

x.4=20-8

x=12:4

x=3

Javob: O’quvchi 3 sonini o’ylagan

103-m   1) Uchta firmada 624 nafar ishchi bor. Ikkinchi firmada birinchisidagiga qaraganda ishchilar 5 marta ko’p, uchinchi firmada esa birinchi va ikkinchi firmalarda birgalikda nechta ishchi bo’lsa , shuncha ishchi bor. Har bir firmada nechtadan ishchi bor?

Yechish: I-firmada x ta ishchi bor, demak II-firmada 5x ta ishchi bor  u holda III-firmada (x+5x) ta ishchi bor.

Demak x+5x+x+5x=624

12x=624

X=624:12

X=52

Javob : I-firmada 52 ta; II- firmada 52.5=260 ta  ; III-firmada 52+260=312 ta

104-m 1) Teng yonli uchburchakning perimetri 25 sm ga teng. Agar uning yon tomoni asosidan 5 sm ortiq bo’lsa, uchburchak tomonlari uzunliklarini toping.

Yechish:                      Asosni x deb olsak u holda, yon tomon x+5 bo’ladi

                                        2(x+5)+x= 25

                                           2x+10+x=25

                                                 3x=15,  x=5

Javob:  5 sm; 10 sm; 10 sm

VI. Darsni mustaxkamlash:

O’tilgan mavzu yuzasidan savol-javob o’tkazaman,101-113 masalalarni toq raqamlarini o’quvchilar o’zlari mustaqil yechadilar

VII. Darsni yakunlash

-O’qituvchi o’quvchilar bajargan mashqlar bo’yicha o’z xulosamni  bildiraman.

-Darsda faol ishtirok etgan o’quvchilar rag’batlantiriladi, tegishli ballar qo’yiladi

VIII. Uyga vazifa.

101-113 masalalarni juft raqamlarini bajarib kelish.